Antiteaterets forestilling nr. 14: SNORK
Regi: Simen Formo Hay
HVOR: Fyrhuset Kværnerbyen
– Det vil jeg ikke kommentere med hensyn til anonymitet.
Svaret kjem frå Iben Wahl, forfattar av boka SNORK. Ho har utgitt ei bok med transkriberte samtalar ho har hatt med tilfeldige vener.
Eg har reist til Kværnerbyen for å sjekke ut Antiteateret. Kværnerbyen er ein bydel som er så ung at den får meg til å kjenne meg gammal. Ein bydel som vart til i ein kommunal utviklingsplan ein gong i 2004. Ingen reiser til Kværnerbyen med mindre dei bur der i ein overprisa 2-roms som nådde pristoppen på marknaden i 2016.
Eg er der for å sjå teater. Trudde eg. Plutseleg vert eg i tvil og tenkjer at det er eg som har kløna. Det ville ikkje vore fyrste gong. Er dette ei boklansering? Eg bestemmer meg for å skrive om det uansett. Tenkjer å skrive ein impresjonistisk kritikk av den gode gamle sorten. Mi oppleving, frå start til slutt. Korleis eg hadde det. Lyser død over analytisk teaterkritikk. Pokker heller, Ibsen skreiv teaterkritikkar på denne måten utan å bli stilt til veggs.
På 1850-talet sette kritikaren pennen på papiret i det dei gjekk ombord på kollektiv transport. Både mat og drikke på reisa vart sirlig skildra, for med dette var kunstopplevinga i gang. Dette var sjølvsagt lenge før forbrukerjournalistikken erobra oss. Eg har i skrivande stund sett den aller siste framsyninga av SNORK. Dette gjer at eg får gleda av å spoile det som spoilast kan. Dei som vil sjå Antiteateret, får sikte seg inn på neste framsyning.
Eigentleg hadde eg tenkt å anmelde premieren på Hedda Gabler i Operaen. Eg hadde kjøpt billett til ein hundrings og skulle sitje på 3. balkong og drikke medbragt vin med begrensa sikt på ein barkrakk som ifylgje billetten er uegna for folk med høgdeskrekk. Det vart ikkje slik. Eg enda opp med å missa framsyninga fordi eg møtte kjentfolk og vart sitjande og preike på Beijing Palace. Vi vart einige om at eg skulle bruke spalteplassen på heilt andre ting. Slik hender det seg at eg ender opp i Kværnerbyen hos Antiteateret. I statuttene sine lovar dei å ikkje lage keisamt teater.
Det skal heller aldri vare lenger enn 1,5 time. Perfekt, tenkjer eg.
Les også: Instapoesi: Hva faen er greia med alle diktene på Instagram?
Ein klønete fyr i caps og briller virrar omkring i rommet og skal setje det heile i gang. Funk og gammalmannsdisco rungar i lokalet som er fylt med lyslenker og sofaer. Eg set umiddelbart pris på komforten. Endeleg nokon som har skjønt at publikum ikkje vil sitje på NSB-pledd på golvet. Publikummet er stort sett i starten av 20-åra. Vi vert ynskt velkomen til boklansering og det vert lese høgt frå boka. Opningsdialogen vitnar om at nokon har vore vitne til ei voldtekt utført av ei kvinne, der mannen er offer. Dialogen er ferdig og går over i applaus.
Neste innslag er ein performance der ei kvinne ikledd elgitar og Star-Spangled Banner som burka, ropar og framfører tekst før ho til slutt vrenger av seg flagget og står igjen naken. Dette glir etter applausen over i laussluppen lounge-stemning der Diana Ross – «Stop! Look, Listen (To Your Heart)» breier seg ut i lokalet. Diana Ross ebbar ut og det vert opna for spørsmål om boka frå publikum. Eg opplever stemninga som raus, interessert og lyttande. Folk nippar til brus og et popcorn.
Det sler meg at denne forsamlinga av folk tidleg i 20-åra er annleis enn dei eg møtte då eg flytta hit i 2009. Dei er rausare med kvarandre enn det eg kan hugse at me var. Oppriktige og velformulerte, blotta for kynisme og ironisk distanse. Vi kom oss etter å ha modna nokre år på Blindern, men stort sett hang vi berre på Facehunter sin blogg for å finne ut kva klede vi skulle ha på oss på neste Justice-konsert.
Ingenting varer evig, og den rause stemninga vert avløyst av at ein fyr i salen anklagar forfattaren for å ha publisert private samtalar. «Herregud, du har skrevet om meg! Maria voldtok meg og du har skrevet om det!» Stemninga vert amper og stressa. Musikken kjem på. No forstår eg at dette sjølvsagt er ein del av greia. Dei dreg det likevel lenger ved å bryte inn i programmet ved å lese opp ei direkte nyhetsmelding frå NRK om ei rekkje terrorangrep utført med kvite varebilar i Oslo sentrum.
Publikum er tilsynelatande med på ideen. Dette leier til eit ordskifte om terror, generalisering av muslimar og framandfrykt. Det er særleg ein fyr som dominerer samtalen. Dette er han som møtte oss i døra og delte ut kveldens program for den fiktive boklanseringa. Han går til frontalangrep på den einaste hijab-kledde kvinna i publikum ved å hevde at statistikk viser at muslimer oftare tyr til radikale grep enn andre religionar. «Det er fakta og vi må tørre å snakke mer om det!»
Rollefiguren hans er høgst aktuell. Me har alle møtt han. Han er ein frustrert, redd og bitter fyr som kjenner på at han ikkje strekk til. Han klamrar seg til kjepphesten sin, islamkritikkfrykt på den politiske venstresida. Idet han stiller heile forsamlinga til veggs for å berre sitje å halde kjeft, vert han sjølv stilt til veggs av ein av tilskodarane som har fått nok av rollefiguren hans.
«Kanskje det er skuffa menn med store drømmer som er problemet? De som kjenner på at samfunnet skylder de noe?»
Idet denne konfrontasjonen når toppen har vi også nådd det dramaturgiske klimakset og framsyninga vert avslutta med ein truande, kvit varebil som rullar opp utanfor døra. Den viser seg å innehalde ei discokule og ein minnepenn med ein epilog opplest av ei myndig kvinnestemme. Me vert oppfordra til å ha medkjensle og tolmod med dei utilstrekkelege og sårbare idiotane som me ser omkring oss kvar dag. Det heile vert avrunda med ein song av 70-talets svar på Peer Gynt, riksidioten Marve Fleksnes.
Eg sit å kjenner på at eg trivs i dette rommet. Regissør Simen Formo Hay har laga ei framsyning som er original i formen. Kaos er eit bærande element i stykket, noko som er vanskeleg å iscenesetje på ein naturleg og spontan måte. Dette fungerer best når skodespelarane gjev plass til det trivielle i situasjonane som oppstår. Såleis kunne framsyninga kanskje kome styrka ut av å tone ned tematikken omkring eksplisitte motiv som terror og valdtekt, nettopp fordi grunnidéen er såpass god og godt utført.
Ting tyder på at det er plass til denne type teater i ein by der kunsten vert stadig meir profesjonalisert og institusjonell. Fulle hus på dei raraste krypinn med uetablerte aktørar kan jo tale for det. Dessutan bur det ein trassig 14-åring i mange av oss. I det ein blir fortalt av marknadsføringskanalane kva ein skal sjå, går me og ser noko heilt anna. Antiteateret, til dømes.
The post – Herregud, du har skrevet om meg! Maria voldtok meg og du har skrevet om det! appeared first on NATT&DAG.